آلزایمر، بیماری فراموش نشدنی فراموشی

داوود علیزاده

سالانه حدود 10 میلیون نفر در جهان به این بیماری مبتلا می شوند که بیشتر آنها افراد مسن هستند. بر اساس آخرین محاسبات اعضای هیات علمی گروه پیرشناسی دانشگاه علوم خوب؛ هر سه ثانیه یک نفر در جهان به بیماری آلزایمر مبتلا می شود و این تعداد ممکن است تا سال 2030 به 65 میلیون نفر برسد.

بیماری آلزایمر یا فراموشی شایع ترین نوع زوال عقل و نوعی اختلال مغزی است که باعث کاهش تدریجی توانایی های ذهنی بیمار می شود. این بیماری در نتیجه زوال عقل رخ می دهد که خود منجر به اختلال حافظه می شود. این اختلال ابتدا با رویدادهای اخیر و اطلاعات حافظه مشکل دارد، اما به تدریج خاطرات قدیمی را نیز در بر می گیرد. فرد مبتلا به آلزایمر پاسخ سوالی را که لحظاتی پیش پرسیده بود فراموش می کند و دوباره همان سوال را می پرسد. بیمار راه بازگشت به خانه را گم می کند و به یاد نمی آورد که وسایل خود را کجا گذاشته است. یکی از مشکلات ناشی از زوال عقل، توهمات است. به عنوان مثال، شخصی تصور می کند که یک زن یا یک پرستار می خواهد به او آسیب برساند. اگر بیماری پیشرفت کند، ممکن است در نتیجه سکوت و دوری در صحبت کردن دچار مشکل شود. به تدریج، بیمار توانایی حرکت خود را از دست می دهد و به زمین می افتد.

اهمیت افزایش آگاهی در مورد این بیماری و مبتلایان به آن در 21 سپتامبر که مصادف با 31 سپتامبر به عنوان روز جهانی آلزایمر است و همچنین از 1 سپتامبر تا 30 سپتامبر (11 سپتامبر تا 9 اکتبر) به عنوان فرصتی جهانی برای افزایش آگاهی شناخته می شود. آموزش و پیشگیری از زوال عقل یا اختلالات شناختی و حافظه.

انجمن خیریه آلزوگرر در منطقه بوشهر فعالیت های مختلفی را با محوریت ارتقای سطح آگاهی نسبت به این بیماری آغاز کرده است که از آن جمله می توان به برگزاری نشست آموزشی “آگاهی ذهن و بیماری آلزوگرر” اشاره کرد.

در همین راستا غلامحسین کروبی رئیس هیئت مدیره انجمن خیریه آلزایمر و مدیرکل بنیاد کودکان جهاندیده منطقه بوشهر در گفتگو با بامد جنوب بابیان شعار امسال انجمن جهانی آلزایمر هرگز زود نیست؛ او گفت: هرگز دیر نیست، به این معنی که باید روی کنترل عوامل خطر زوال عقل و آلزایمر مانند شروع در کودکان و بزرگسالان تمرکز کنیم. مثلاً آنها را ملزم به استفاده از کلاه ایمنی برای دوچرخه سواران و موتورسواران کنید.

مراقبان باید بدانند که اگر بیمار مبتلا به آلزایمر حتی نام ما را فراموش کند و نداند که ما دختر، پسر، همسر یا یکی از بستگان او هستیم، رابطه عاطفی بین او و ما هرگز فراموش نخواهد شد. چون رابطه ما و او نه بر اساس عقل و خرد، بلکه بر اساس یک احساس عمیق عاطفی شکل گرفته است، بنابراین این رابطه فراموش نشدنی نیست.

به گفته وی ورزش های بدنی و ورزش های جسمی و ذهنی باید در برنامه سبک زندگی جوانان و میانسالان گنجانده شود.

رئیس هیئت مدیره انجمن خیریه آلزایمر با اشاره به قسمت دوم شعار سال افزود: هیچ وقت دیر نیست یعنی پیشگیری و مبارزه با زوال عقل و عوامل خطر آلزایمر برای پیروی از یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالم. سلامتی هرگز دیر نیست حتی در دهه 70 و 80 سالگی ما باید از نظر بدنی فعال باشیم و تعامل اجتماعی با افرادی که دوستشان داریم را در برنامه های زندگی خود بگنجانیم.

کروبی در ادامه بیان کرد: بر اساس توافق کارشناسان و متخصصان در خصوص زوال عقل و آلزایمر که بیماری قرن است، از نهادها و سازمان های ذیربط به ویژه وزارت بهداشت و درمان و وزارت تعاون، کار و کار خواهشمندیم. و حمایت اجتماعی، برای صدور سند ملی اجرای سند ملی زوال عقل و سالمندان، اقدامات لازم را انجام دهد.

به گفته وی مهم ترین موضوع مرتبط با این بیماری آموزش عمومی و آگاهی عمومی است که نیازمند مشارکت صدا و سیما و همه رسانه ها و برنامه ریزی وزارتخانه های علوم و آموزش و پرورش است.

همچنین عوامل خطر زوال عقل و بیماری آلزایمر در نشست آموزشی با عنوان آگاهی از زوال عقل و بیماری آلزایمر توسط دکتر اکرم فرهدی استاد دانشگاه و کارشناس حوزه سلامت سالمندان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

وی با برشمردن 12 عامل خطر روانی و بیماری آلزایمر بر کنترل عوامل خطر مهم تری مانند قند خون، فشار خون، آسیب مغزی، تنهایی و انزوا و کم تحرکی تاکید کرد و گفت: منطقه بوشهر رکورد بزرگی دارد. بنابراین اجتناب از سیگار و ورزش و فعالیت بدنی همراه با معاشرت با افرادی که از بودن با آنها لذت می برید باید بهترین راه برای پیشگیری از زوال عقل و بیماری آلزایمر باشد.

معاون پژوهشی رئیس دانشگاه علوم پزشکی بوشهر در ادامه افزود: نکته بسیار مهمی که باید توسط مسئول مراقبت از بیمار مبتلا به آلزایمر مورد توجه قرار گیرد این است: مراقب باید بداند که اگر بیمار مبتلا به آلزایمر باشد. حتی اسم ما را هم می‌داند، فراموش می‌کند و نمی‌داند که ما دختر، پسر، همسر یا یکی از بستگان او هستیم، اما هرگز رابطه عاطفی بین او و ما را فراموش نمی‌کند. زیرا رابطه ما و او نه بر اساس ذهن، بلکه بر اساس احساسات عمیق عاطفی شکل گرفته است، بنابراین نمی توان این رابطه را فراموش کرد و مراقبان و بستگان باید آن عضو خانواده را در تمام مراحل بیماری درک کنند.

همچنین در پایان جلسه دکتر فرهادی به سوالات حاضرین در خصوص انواع فراموشی، روش های موثر فعال سازی مغز و سبک زندگی سالم پاسخ داد.

یادآور می شویم این برنامه با همکاری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و هنر بوشهر و موزه منطقه ای خلیج فارس برگزار شد و مسئولان مربوطه نیز حضور داشتند.